papieren versie
(vereist een pdf reader)
.


de perfecte sport voor iedereen


Taekwon-do is een dynamische zelfverdedigingssport die door haar veelzijdigheid iedereen erg veel te bieden heeft. Het houdt je fit, biedt je bescherming en levert je lichamelijke en geestelijke ontspanning. Bovendien kan je er je energie in kwijt. Hier (zie het "menu" boven) proberen we wat gedetailleerder uit te leggen wat Taekwon-do is en waarom het zo'n aantrekkelijke sport is voor iedereen.

"Wat is Taekyon?" vertelt je wat voor soort vereniging we zijn en hoe de sfeer bij ons is. In "Info: wie, waar, wanneer Taekyon" kun je de adressen van bestuursleden en leraren vinden, inschrijfformulier, lesrooster, etc., dus de meer organisatorische aspecten.

Als je op deze pagina niet genoeg informatie vindt, of als je sfeer op onze vereniging wilt proeven kom dan gewoon een keer naar een training kijken of train een keer mee.

Gerard Sleijpen



Wat is Tae (voet) kwon (vuist) -do (kunst)?

Taekwon-do is een tamelijk jonge Koreaanse zelfverdedigingssport die voorkomt uit oude vechtsporten als Karate, Aikido, Kung Fu en met name het Koreaanse Taekyon. Het is een dynamische sport met veel krachtsexplosies, snelle stoten en krachtige voettechnieken.

De technieken waaruit Taekwon-do opgebouwd is

De taekwondo technieken zijn gekozen en gecombineerd op grond van moderne westerse inzichten.

- Taekwon-do is een systeem van trap-, stoot en blokkeringstechnieken die rechtlijnig en hard worden uitgevoerd. De kracht die voortvloeit uit een taekwondo stoot of trap is de grootste die, gezien de lichamelijke constitutie, geleverd zou kunnen worden; geen overbodige bewegingen, geen zinloze krachtsverspilling. Je zult versteld staan over wat je allemaal blijkt te kunnen. Deze technieken zijn verwant aan die van het Japanse Karate.

- Verder bevat Taekwon-do bevrijdingstechnieken, klemmen en worpen die zacht en cirkelvormig worden uitgevoerd zoals bijvoorbeeld in het Japanse Aikido, Jiu-Jitsu en Judo. Met zo weinig mogelijk inspanning kan je je bevrijden uit een greep of een klem, kan je een aanval met vuisten en zelfs een aanval met een mes of een stok pareren. Middels verdraaiingen breng je een aanvaller onder jouw controle zonder hem (haar?) in de vernieling te helpen: je laat niet met je sollen, terwijl je toch niet destructief wordt.

- En tenslotte kent Taekwon-do concentratie- en meditatie technieken, ademhalingsoefeningen en spierontspanningsoefeningen; ontspanningsoefeningen die wellicht beter bekend zijn uit de Yoga.

Taekwon-do, een sport voor iedereen

Taekwon-do is een totale sport waarin iedere spier van je lichaam actief gebruikt wordt. Het is geen krachtsport. Souplesse, snelheid, lenigheid, balans en timing spelen een veel grotere rol. Als je aan deze sport begint hoef je niet snel, lenig of soepel te zijn. Het aardige van Taekwon-do is dat deze vaardigheden door het beoefenen ervan vanzelf ontwikkeld worden. Door uitgekiende technieken wordt alle kracht die in je lichaam zit optimaal benut. Taekwon-do vereist dus geen speciale lichaamsbouw. Iedereen, jong, oud, man, vrouw, gespierd en minder gespierd kan met veel enthousiasme en genoegen Taekwon-do beoefenen. Met Taekwon-do haal je over de hele linie het optimale uit jezelf.

Junioren

Voor kinderen en jongeren is Taekwon-do een uitdagende sport waarin ze hun energie kwijt kunnen en die bovendien een grote positieve invloed heeft op hun lichamelijke en hun geestelijke ontwikkeling. Het is niet eenzijdigheid als menig andere sport en is daardoor met name voor de opgroeiende jeugd een ideale sport.
Kinderen vinden het heerlijk om hoog te schoppen, rond te draaien en met elkaar te dollen.
Verder maakt Taekwon-do het kind 'weerbaarder', het gaat zich zelfverzekerder voelen en zal daardoor minder pesterijen over zich afroepen. Het pesten zal dan vanzelf stoppen.

Senioren

Voor ouderen is Taekwon-do een ideale lichaamsbeweging, een stuk ontspanning waar je ook nog wat aan hebt.

Taekwon-do beoefen je zonder partner of team, je hebt er geen ingewikkelde toestellen voor nodig. Taekwon-do kan je thuis doen in je eentje op ieder tijdstip dat je uitkomt. Het is een stuk minder saai dan joggen en als lichaamsbeweging veel effectiever. Natuurlijk is samen trainen gezelliger en inspirerender. Samen ravotten is ook leuk en leerzaam. Op de les krijg je daar ruimschoots gelegenheid voor. Kortom de ideale sport ook voor de yup.

Vrouwen

De korte zelfverdedigingscursussen, die her en der voor vrouwen gegeven worden, verkopen vaak een schijnzekerheid. Zij zijn in feite alleen gebaseerd op psycholische principes: ze werken aan je "uitstraling" maar hebben je vrijwel niets te bieden als het er echt op aankomt. De cursussen zijn daar te kort voor, te kort om een zelfverdedigingstechniek echt onder de knie te krijgen, te kort om de techniek te automatiseren, te kort om een gevaarlijke situatie goed te kunnen inschatten.

Met Taekwon-do ligt dat anders. De technieken die je leert zijn bijzonder effectief en je leert ze goed. Het zelfvertrouwen waarmee je de straat op gaat is ergens op gebaseerd.

Taekwon-do en andere zelfverdedigingssporten

Taekwon-do combineert goede zaken uit Oost en West. De technieken en de ontspanningsoefeningen stammen uit het oosten. De selectie uit de technieken en de opbouw van het systeem is gemaakt op grond van moderne westerse inzichten uit de mechanica, fysiologie en anatomie. De sport is logisch opgebouwd, effectief en goed beschreven. Andere oosterse zelfverdedigingssporten zijn op overlevering gebaseerd of berusten op de autoriteit van een oude meester. Vaak is het niet meer duidelijk waar een oefening of beweging voor dient. Soms zijn technieken te moeilijk of hebben ze in de moderne samenleving hun effectiviteit verloren.

Taekwon-do is evenals Jiu-Jitsu een komplete zelfverdedigingssport. Bij Taekwon-do ligt het accent echter op de harde rechtlijnige bewegingen. In dit opzicht lijkt Taekwon-do enigszins op Karate. In tegenstelling tot Karate zijn de meeste rechtlijnige taekwondo technieken trappen, en wel bij voorkeur hoge trappen, trappen naar het hoofd. Vaak worden die ook nog gesprongen uitgevoerd. Met name deze technieken maken Taekwon-do tot een dynamische sport, die je met plezier beoefent en waar je met genoegen naar kijkt. Verder kent Taekwon-do een groot aantal dubbele technieken die de snelheid verdubbelen en de effectiviteit nog meer vergroten.

Taekwon-do is meer dan alleen een zelfverdedigingssport.

Hoewel iedere techniek primair bedoeld is voor de ontwikkeling van de taekwondoka (de beoefenaar van het Taekwon-do) tot allround beoefenaar van de zelfverdedigingssport hebben de technieken en de combinaties ervan een effect dat daar ver boven uitkomt. Door de hoge voettechnieken wordt je lenig en ontwikkel je je evenwichtsgevoel. Door de stoten ontwikkel je je kracht en leer je je spieren spannen maar ook vlug ontspannen. Door te sparren wordt je snel, vergroot je je reactievermogen en leer je te timen. Door de diverse technieken te combineren leer je beter te coördineren. De ademhaling en de technieken zijn op elkaar afgestemd. Tijdens de lessen wordt hier grote aandacht aan besteed. Hierdoor leer je je ademhaling beheersen. Omdat de ademhaling, hartritme en hormoonspiegel gekoppeld zijn leer je dus ook in zekere mate deze laatste twee te controleren. Verder verbeter je natuurlijk tijdens de training je uithoudingsvermogen. Omdat Taekwon-do een efficiënte zelfverdedigingssport is en je de efficiëntie regelmatig test op wedstrijden groeit je zelfvertrouwen. Middels zogenaamde kub- en dangraadexamens wordt het nivo van de taekwondoka regelmatig getest. Dit systeem bevordert je zelfverzekerdheid.

De ontspanningsoefeningen

Ook de ontspanningsoefeningen binnen het Taekwon-do dienen primair een sportief doel. Deze oefeningen zijn met name voor de wedstrijdsporters van zeer groot nut. Een taekwondoka moet zich goed voorbereiden op wedstrijden: technisch, door zijn gevechtstechnieken goed te beheersen; fysiek, door een goede conditie op te bouwen, lenig en snel te worden; maar ook mentaal, door een goed reactievermogen, een goed concentratievermogen en de wil en het zelfvertrouwen om te winnen te ontwikkelen. Door te mediteren voor een wedstrijd temper je onnodige faalangst. Door concentratie-oefeningen ontwikkel je je concentratievermogen, een vermogen dat je bijvoorbeeld nodig hebt om je tijdens een partij sparren helemaal op je tegenstander te kunnen richten zonder afgeleid te worden door publiek. Door meditatie, ademhalings- en spierontspanningsoefeningen kan je na een partij sparren - zowel fysiek als mentaal - sneller herstellen voor de volgende partij. Maar ondanks dit sportief doel hebben de oefeningen duidelijk grote waarde ook buiten het strikt sportieve kader: ze geven rust, ontspanning, etc.. Men bedenke dat de ontspanningsoefeningen binnen bijvoorbeeld Yoga ook niet primair ontwikkeld zijn om de geestelijke of lichamelijk gezondheid van de mens te bevorderen: bij Yoga dien(d)en de oefeningen primair een religieus doel.

Het Taekwon-do systeem

Naast de ontspanningsoefeningen kent het Taekwon-do systeem nog aantal andere onderdelen.

Basis-technieken

Hierbij oefen je zonder partner een techniek of 'n eenvoudige combinatie van 'n paar technieken. De beginneling leert hierdoor die techniek tot in de perfectie, de gevorderde automatiseert en zorgt ervoor dat zijn lichaam ingesteld blijft ook op die techniek. Perfectie is noodzakelijk om zonder gevaar voor blessures ingewikkelde technieken te kunnen uitvoeren die voortbouwen op de eenvoudige.

Tuls

In een tul zijn een groot aantal technieken didactisch en choreografisch verantwoord gecombineerd met standen, passen en sprongen. De tuls vormen de ruggengraat van het systeem; zij zijn de hoofdstukken in het "Taekwon-do leerboek". Het aantal tuls dat je beheerst bepaalt je niveau. De tuls vertellen je welke technieken bij welk niveau horen, hoe de technieken gebruikt en gecombineerd worden en in welke stand ze het best uitgevoerd kunnen worden. Omdat je tuls zonder partner loopt zijn ze ideaal om ook thuis voor jezelf te oefenen. Omdat alle spiergroepen in wisselend tempo aan bod komen en je ademhaling en beweging op elkaar afgestemd zijn, zijn ze uitermate geschikt om je fit te houden. Je loopt ze met plezier tot op hoge leeftijd. Als ze goed worden uitgevoerd, in het goede ritme en met souplesse, is het een genoegen om er naar te kijken.

Partneroefeningen

Partneroefeningen zijn korte gevechten die je met je partner voert. De aanvallen en verdedigingen verlopen via een van te voren afgesproken patroon. Het is de bedoeling dat een aanval een paar millimeter voor het doel stopt. Verdedigingstechnieken worden wel volledig uitgevoerd. Er is nog geen sprake van een vrij gevecht, maar de oefeningen hebben wel nieuwe facetten: je leert te reageren op een aanval, te plaatsen en te timen.

Bij de drie onderdelen die hierboven besproken zijn is 'oefenen, oefenen en ... oefenen' het motto. Door alsmaar te herhalen leer je een techniek of een combinatie van technieken zo beheersen dat je die vanuit iedere positie in iedere richting perfect en automatisch kan uitvoeren. In een gevecht heb je geen tijd om te bedenken welke technieken het geschiktst is om een zekere aanval te pareren. Je moet, als het ware, vanzelf reageren. Je kan je ook geen missers permitteren: blok je fout dan heb je een blauw oog (of erger). Verder moet je reactie 'to the point' zijn en goed uitgevoerd. Vandaar het eindeloze oefenen. Als je op commando van de leraar moet denken 'wat moet ik ook weer precies doen', dan weet je dat er nog wat te verbeteren valt.

Vrij sparren

Een echt vrij gevecht waarbij je ook nog mag raken is met Taekwon-do op vriendschappelijke basis onmogelijk. Veel technieken zijn te gevaarlijk. Desondanks is het vrij sparren een essentieel taekwondo onderdeel. Je leert adequaat te reageren op diverse soorten aanvallen vanuit diverse posities. (Bovendien is samen ravotten leuk.) We slaan elkaar natuurlijk niet in de kreukels. Daarom raken we elkaar bij oefenpartijen niet en spar je in een wedstrijd met equipement (hand- en voetbescherming) om je vuisten en voeten zacht te maken. Maar zelfs met bescherming mag je niet hard raken of echte gevaarlijke technieken (als vingersteken) toepassen. Bovendien mag je nooit richten op kwetsbare plekken (keel, onder de gordel, etc.). Bij het sparren mag je dus maar alleen een select aantal technieken gebruiken en is het raakvlak beperkt.

Breektesten

Een goede taekwondo techniek is bijzonder effectief. Vaak besef je dat niet omdat je zelden een techniek volledig plaatst: bij tuls en partneroefeningen raak je immers niet en bij het vrij sparren raak je zacht en met beschermers. Door zo nu en dan een plank te breken leer je wat je in je mars hebt. Tijdens de training oefen je wel vaak op stootkussens. Het is niet alleen heerlijk om je daar op uit te leven, maar je leert ook wat het is om hard te raken.

Bevrijdingen

Taekwon-do oefen je vrijwel altijd zonder dat je vast gepakt wordt. Wordt je toch vastgepakt dat kan dat wat onwennig aanvoelen. Dat hoeft niet. Soms kan je gebruik maken van de greep die je tegenstander op je heeft: je kan hem in een stoot of in een trap trekken. Maar ook als dat niet lukt ben je als taekwondoka niet verloren. Een aantal taekwondo technieken die je oefent om mee aan te vallen kan je ook effectief gebruiken om je te bevrijden.

Verder leer je hoe je tegen aanval met een stok of een mes kan beschermen. Je eerste zorg als je met een belager met zo'n wapen wordt geconfronteerd is om het wapen onder controle te krijgen.

Wapens

Taekwon-do beoefen je zonder wapens: je handen en voeten zijn je wapens. Er is echter een uitzondering: de dan-bong. Dit is een korte wapenstok met lus. Het aardige van een dan-bong is dat je iedere taekwondo handtechniek ook met zo'n wapen kunt maken. Je gebruikt de dan-bong als verlengstuk van je arm. De dan-bong is een echt (en enig) taekwondo wapen.

We oefenen in de Taekwon-do ook met een langere wapenstok. Het idee hierachter is dat Taekwon-do een totale zelfverdedigingssport is waarmee je je ook kan verdedigen tegen stok- of mesaanvallen. Je moet dan wel weten wat voor soort aanvallen je kunt verwachten. Door met een stok of een mes te oefenen leren we de mogelijkheden van deze wapens kennen en kunnen we ons effectief voorbereiden op een aanval hiermee.

Het graduatie systeem

Train je regelmatig en serieus, zo'n vier uur per week (inclusief de lessen), dan haal je na 4 jaar de eerste Dan (zwarte band). Je bent dan een meester in de beoefening van het Taekwon-do. Mensen met een 6-de Dan of hoger zijn grootmeester. Het traject naar zwarte band is verdeeld in negen etappes. Aan het eind van iedere etappe doe je een kub-graad examen. Je begint met de 10-de kub (witte band). Na het eerste examen heb je, als je slaagt, de 9-de kub (gele slip), na het tweede heb je de 8-kub (gele band), etc. Voor iedere volgende kub-graad moet je een nieuwe tul leren plus wat nieuwe partneroefeningen. Naarmate je verder komt worden de nieuwe partneroefeningen moeilijker, kom je gesprongen technieken tegen en zachte zelfverdedigingsoefeningen, moet je planken gaan breken en je vorderingen demonstreren in een vrij gevecht.

Bij de beoordeling van je prestaties houdt de examencommissie rekening met je mogelijkheden. Ben je bijvoorbeeld al wat ouder dan zal je wel de techniek goed moeten uitvoeren, maar hoef je niet meer zo hoog te springen.

Dit systeem werkt stimulerend. Het is telkens weer een uitdaging om een volgende graad te halen. Slaag je dan weet je dat je vorderingen gemaakt hebt.

Sommige onderdelen van het Taekwon-do worden op wedstrijdniveau beoefen. Op examens wordt echter niet van je verlangd dat je wedstrijden gedraaid hebt.

Taekwon-do als wedstrijdsport

Taekwon-do is een mooie efficiënte zelfverdedigingskunst, heerlijk om te doen, boeiend om naar te kijken. Een aantal onderdelen kunnen echter niet op sportniveau beoefend worden omdat ze te gevaarlijk zijn of het competitie - en spel niveau overstijgen.

Op wedstrijden wordt met bescherming van handen en voeten gespard. Toucheren met een technisch correct uitgevoerde vuiststoot of trap op het lichaam boven de gordel levert punten op. Gesprongen technieken naar het hoofd leveren meer punten op dan bijvoorbeeld een stoot op de romp. Dit systeem bevordert snelle hoge trappen. Bij een wedstrijd gaat het erom om met correcte taekwondo technieken te scoren. Het doel is niet om een tegenstander zo snel mogelijk tegen de vlakte te werken. Een slecht uitgevoerde techniek kan door de scheidsrechter gezien worden als een gevaarlijke aanval en een waarschuwing opleveren.

Met de armen wordt geblokt. Raken van de armen, maar ook via de armen levert geen punten op. Het gevecht ontlopen of wegdraaien voor een aanval mag niet (en leidt tot een waarschuwing).

Bij een sport als Judo mag je iedere techniek toepassen in een wedstrijd. Bij Taekwon-do kan dat niet. De meeste technieken zijn veel te gevaarlijk zelfs als ze beheerst worden uitgevoerd en men beschermende equipement draagt. Het wedstrijdreglement voor het vrij sparren van onze bond dikteert daarom dat

Overtredingen worden, afhankelijk van de ernst, bestraft met een waarschuwing, een minpunt, een verloren partij, of schorsing voor het hele toernooi. Drie waarschuwingen is een minpunt, meer dan twee min punten is een verloren partij. Richten naar een plek onder de gordel levert bijvoorbeeld een waarschuwing op terwijl met opzet zo'n plek raken een minpunt is. Is het raken ook nog bewust hard dan wordt de partij verloren verklaard.

Verder vinden er wedstrijden plaats waarbij alleen de technische vaardigheid een rol speelt. Een jury beoordeelt een tul die gelopen wordt op technische perfektie, evenwichtsgevoel, lenigheid, kracht, souplesse, gevoel voor ritme en goede ademhalingstechniek.

Bij grote toernooien staan ook breektesten op het wedstrijdprogramma. De bedoeling is dan om een zo dik mogelijk plankje te breken met bv. een rechte vuiststoot of om zo hoog mogelijk een plankje te breken (foto) van zekere dikte met bv. een vliegende achterwaartse haaktrap. Breekt het plankje, maar is de techniek niet correct uitgevoerd dan is de poging ongeldig: technische beheersing speelt hier dus ook weer een grote rol.

Iedere deelnemer aan een sparringswedstrijd wordt ingedeeld in 'n gewichtsklasse. Dames en heren hebben aparte klassen. Je strijdt alleen tegen mensen uit je eigen klasse. Bij tuls en breektesten speelt het gewicht geen rol en wordt er alleen een onderscheid gemaakt tussen dames en heren. Er zijn wedstrijden voor hoge - en voor lage banders (10 t/m 5-de kub), voor jeugd (11 jaar en jonger), voor junioren (vanaf 12 tot en met 17 jaar) en senioren (18 jaar en ouder).

Tenslotte zijn er nog wedstrijden voor teams.

  1. De leden van het team proberen zo goed mogelijk te presteren bij het vrij sparren, lopen van tuls en het uitvoeren van breektesten. Hun prestaties leveren punten op die in zekere verhouding bijdragen aan de eindscore van het team.
  2. Bij demonstratiewedstrijden voor teams beoordeelt een jury de demonstratie van een team op technische perfectie, niveau en originaliteit (foto).

Taekwon-do kent alleen toernooien en wordt niet in competitie verband beoefend. Per jaar kan je in Nederland aan zo'n vier toernooien deelnemen: club - en districts kampioenschappen en de open - en de gesloten Nederlandse kampioenschappen. Verder organiseren diverse clubs zo nu en dan een toernooitje.

Het volledige wedstrijdreglement van de bond, de Nederlandse Taekwon-do Associatie (NTA) vind je hier.

Voorzieningen

Wat voorzieningen betreft is Taekwon-do een ideale sport. We hebben in principe alleen behoefte aan een gymzaal. Die heet 'do-jang' bij ons en hoeft niet extra voorbereid te worden: we maken geen gebruik van matten zoals bijvoorbeeld bij Judo. Zo nu en dan gebruiken we nog wat extra materiaal, een stootzak of een stootkussen. We trainen in een licht soort judo-pak, op blote voeten. Zo'n pak moet je zelf aanschaffen. Je kunt het bestellen bij de leraar. Als je mee wilt doen aan sparringswedstrijden moet je ook nog beschermers voor handen, voeten, gebit en geslachtsorgaan aanschaffen.